عباس میرزا و موانع اصلاحات او
تاریخ انتشار: ۶ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۹۲۱۰۴۳
به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ فتحعلیشاه قاجار پس از تاجگذاری در تهران فرزندش عباس میرزا را به عنوان ولیعهد و نایب السلطنه انتخاب و به حکومت آذربایجان منصوب کرد اما شاهزاده جوان از یک طرف درگیر جنگ‌های ایران و روس شد و از طرفی نیز دل در گرو اصلاحات دوخت تا کشورش را نجات دهد. از این رو نیز به این پرسش رسید که علت ترقی روزافزون غرب و ضعف مداوم ما چیست؟ برای بیدار کردن ایرانیان از خواب غفلت چه باید کرد؟ مسئله ای که تا به امروز نیز مبتلابه جامعه ایران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
عده ای عباس میرزا را مسئول تجزیه ایران می دانند
داریوش رحمانیان عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران گفت: نام عباس میرزاها و قائم مقام ها با ۲ قرارداد مهم تاریخی ما در بحث تجدد گره خورده است؛ یکی موافقت نامه گلستان و دیگری قرارداد ترکمنچای است. در عرف و روایت غالب ما این ۲ قرارداد، قراردادهای ننگین هستند و بزرگوارها از مسئولان تجزیه ایران هستند. البته در روایت برخی از مورخان عصر پهلوی می گفتند عباس میرزای بدبخت گناهی نداشت و شروع کننده جنگ افراد دیگری بودند و در واقع جنگ تحمیلی روس بر ایران بود یا مخالفان داخلی که می گفتند عباس میرزا که منجر به تجزیه ایران شد. خود قاجاریه هم به نوعی آمدند تا ایران را تجزیه کنند و الان هم در کتاب های تاریخی و کلاس های ما تکرار می شود و دانش آموزان ما با همین حافظه و خاطره تاریخی نسبت به تاریخ شان نگاه می کنند.
آفت دیو و فرشته سازی تاریخ
رحمانیان در ادامه افزود: همین نوع نگاه دستگاه غلطِ کلیشه ای و سطحی شکل می دهد که با مفاهیم عصر بی خبری، عصر تاریکی، عصر ظلم عصر بی قانونی عصر بی عدالتی در مورد کل دوره قاجاریه ساخته شده است و نوعی کلان روایت را می پذیرند و کل رفتار سیاسی ما بر اساس این کلان روایت ها و حافظه تاریخی ما شکل می گیرد. چیزی که من اسمش را گذاشتم آفت دیو و فرشته سازی، دوگانه های که اساساً با واقعیت های تاریخی چندان جور در نمی آیند و یا اگر هم هم جور در بیایند یک روی سکه هستند یعنی روی سکه دیگه رو هم باید دید و باید آن را به زبان آورد هنر مورخ هم همین است که آن روی سکه را ببیند. وگرنه فرق است بین مورخ و تاریخ نویس. این واژه بلند و فاخر مورخ و عنوان فخیم مورخ رو خرج هر فردی نکنیم، کما اینکه ما به هر فردی که شعر می داند و سخن منظوم می گوید شاعر نمی گوییم. هر فردی که فلسفه می داند فیلسوف نیست ممکن است فردی کسی کل تاریخ فلسفه رو بداند اما هیچوقت تاریخ فلسفه نمی تواند بورزد. مورخ بودن به این نیست که فردی بگوید چهارتا مقاله نوشتم مورخ هستم. درواقع این کلیشه هایی که تکرار می کنند و ما را در قالب هایی می گذارند اجازه نو شدن رو به ما نمی دهند.
علت لازم نو شدن و پیشرفت یک جامعه نو کردن حافظه و روایت تاریخی است
عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران اظهار داشت: اعتقاد راستین من این است که علت لازم نو شدن و پیشرفت یک جامعه قطعاً و ضرورتاً نو کردن حافظه و روایت تاریخی آن است. یک ملت آنگونه که به تاریخ گذشته نگاه می کند امروز عمل و رفتار می کند و آینده اش را می سازد. ملتی که نتواند کلیشه ها و قالب های تاریخی را بشکند و از دل روایتی که مرده است روایتی زنده تولید نکند آن ملت مرده است.
مفهوم‌نظریه تاریخ قبیله ای و تاریخ خاندانی
وی عنوان داشت: بنده مفهوم‌نظریه ای برای تحلیل تاریخ ایران ساخته ام و تا به امروز نتوانسته ام آن را مدون کنم که آن تاریخ قبیله ای و تاریخ خاندانی است. تاریخ قبیله گرایی ما که از دوره سلجوقیان غالب شد و به قول ابونصر مشکان که می گوید آنان را پدر و مادر بیابان ها است که منظور او قبایلی است که به ایران می آیند و سلطه پیدا می کنند، چنانکه ما را شهرها. بنابراین مشکل جامعه ایرانی نظام قبیلگی و نظام شهری است. در چیرگی نظام قبیلگی خاندان های اصیل و کهن ایران از بین رفتند که این یکی از اصلی ترین عوامل زوال و انحطاط ایران بوده است. این دوران با فراز و فرودهایی ادامه پیدا کرد تا اینکه در دوره قاجار همین فتحعلی شاه قاجار که بسیاری او را عیاش می دانند آنچنان فهمیده بود که بسیاری از ازدواج هایی که انجام داد ازدواج های سیاسی بود؛ یعنی قبایل مرکز گریز و مرکز ستیز را وارد دستگاه حکومت کرد و به ایران وحدت و استمرار بخشید تا اینکه ۲ قرارداد گلستان و ترکمانچای که در ادبیات ما ننگین می دانند بنده یک روی سکه این قراردادها را ننگین و روی دیگر سکه این قراردادها را رنگین می دانم. بنابراین عباس میرزا را باید قهرمان دانست.
نخستین چیزی که به ذهن عباس میرزا رسید، اصلاحات نظامی بود
فرامرز علیخانی پژوهشگر تاریخ در سخنان خود به بررسی اصلاحات عباس میرزا و عواملی که باعث شکست این اصلاحات شد پرداخت و گفت: عباس میرزا شروع به انجام اصلاحات می کند؛ اصلاحاتی که در مجموعه اقداماتی قرار می گیرد که به واسطه شکست هایی که ایران در جنگ با روس ها متقبل شده بود. به همین دلیل هم نخستین چیزی که به ذهن عباس میرزا می رسد این است که ما باید در حوزه نظامی اصلاحات انجام دهیم. به همین دلیل هم ارتش ایران که از قشون تشکیل می شد را به ارتش دائمی تبدیل می کند. بعد از آن به اصلاحات اقتصادی رو می آورد و تولیدکنندگان را تشویق می کند که کارگاه های خود را گسترش دهند و کارگاه های جدید ایجاد کنند و حتی آگهی در روزنامه انگلیسی به چاپ می رساند تا سرمایه گذارهای خارجی را برای سرمایه گذاری در ایران جذب کند. بعد از آن دست به اصلاحات اجتماعی دست می زند و مالیات که در آن زمان توسط حکام محلی جمع می شد را متمرکز می کند و شیوه های دریافت مالیات را تصحیح می کند و در آخرین مرحله که تاثیرگذارترین هم بود، دانشجو به خارج اعزام می کند و این مجموعه به عنوان نظام جدید سعی می کنند تا عباس میرزا را یاری کنند.
موانع اجتماعی و سیاسی مانع اصلاحات عباس میرزا شدند
در ادامه افزود: اصلاحات عباس میرزا با موانع اجتماعی و موانع سیاسی داخلی مواجه می شوند که اجازه انجام اصلاحات به او نمی دهند و از طرفی هم موانع اجتماعی همان ایلات عشایر بودند که با دولت مرکزی سرسازش نداشتند و نخستین افرادی که در مقابل ارتش یکپارچه مقاومت می کردند ایلات و عشایر بودند.
علت عقب ماندگی و مهمترین مسئله تاریخ ایران چه چیزی است
علی رضاقلی پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی و علوم سیاسی به عنوان سخنرانی پایانی نشست به این نکته پرداخت که چرا در ایران اقتصاد معیشتی و نظام استبداد خونریزی اغلب وجود داشته است.
رضاقلی در ادامه بیان داشت: وقتی دانشجوی رشته علوم سیاسی بودم این سوال برایم پیش آمد و به دکتر حمید عنایت استاد علوم سیاسی گفتم که من با نظریه های غربی نمی توانم تاریخ ایران را تحلیل کنم می توانی چیزی به ما بگویی که من تاریخ ایران را بفهمم تا بتوانم به این نتیجه برسم که علت عقب ماندگی و مهمترین مسئله تاریخ ایران چه چیزی است.
پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی توضیح داد: باید در تاریخ ایران نکته هایی است که باید در مورد آن توضیح داده شود. دکتر رحمانیان در سخنان خود گفت که باید تاریخ مرده را دوباره به یک روش جدید زنده کنیم اما واقعیت این است که روش و نظریه ها که شبیه یک پروژکتور می ماند و بستگی به مورخ و خواننده است که برای دیدن چه پروژکتوری برای دیدن نصب می کند و ممکن است فرد دیگری با نظریه های جدیدی همین تاریخ را بازسازی کند و این اتفاق هیچ اشکالی ندارد زیرا همه تاریخ مدیون همین افرادی است که با نظریه های جدید تاریخ را بازسازی می کنند.
وی در پایان یادآور شد: مورخ های ما ملاط کار جامعه شناسی و اقتصاد آنها کم است اما عمیق به مسائل نگاه می کنند و اقتصاددان ها و جامعه شناس ها هم که می خواهند مشکل جامعه را حل کنند ملاط تاریخ آنها خیلی کم است.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: تهران تاریخ ایران ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۹۲۱۰۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اصلاحات اساسی در اقتصاد برق، راهکار برون رفت از مشکلات بخش توزیع
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از توانیر، محسن ذبیحی با اشاره به اینکه اصلاح روابط مالی صنعت برق می‌تواند به سرعت گردش منابع نقدینگی و حذف بروکراسی امکان برنامه‌ریزی و برآورد منابع برای کل سال بهبود نقدینگی بر اساس تلاش شرکت‌ها در وصول استفاده از اعتبار گردش نقدینگی در حساب شرکت‌ها انگیزه وصول معوقات رسوب شده در استان‌ها و حمایت مقامات سیاسی استان بیانجامد، گفت: تأمین منابع مالی در حوزه جاری با توجه به نیازهای منطقی هر شرکت با تعیین ضرایب محاسبه و تعیین شده، انجام خواهد شد و متناسب با آنها منابع لازم در اختیار شرکت‌ها قرار خواهد گرفت.
وی افزود: در حوزه سرمایه‌ای سعی شده تا با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های قانون موجود، برنامه‌های مصوب سالیانه بر اساس منابع در دسترس، اجرا و از طریق کنترل حجم سرمایه گذاری شرکت‌ها از افزایش بدهی‌ها جلوگیری شود.
ذبیحی در عین حال بزرگترین تهدید در راه اجرای طرح مالکیت و استقلال مالی شرکت‌های توزیع را عدم توجه کافی احتمالی برخی از شرکت‌های توزیع به مناسبات و نحوه خرید برق از بورس انرژی و عدم مراقبت و مدیریت دقیق تناسب منابع و مصارف عنوان کرد و در خصوص بدهی سالیان گذشته شرکت‌های توزیع به سازندگان و پیمانکاران نیز گفت: حل اساسی این بدهی‌ها مستلزم اصلاحات اساسی اقتصاد صنعت برق در هزینه انشعاب و دریافت بهای تمام شده قیمت برق است.
وی در همین زمینه افزود: اما در کوتاه مدت استفاده از رسوب معوقات فروش برق و وصول آن در شرایط حاضر، راه حل کوتاه مدت است، ضمن آنکه امیدواریم بخشی از بدهی‌ها نیز از طریق ظرفیت‌های قانونی در دسترس قابل تحقق، در آینده تأمین شود.
معاون هماهنگی توزیع توانیر در پایان تأمین برق تعهدات ایجاد شده در حوزه مشترکین جدید را اولویت نخست کارهای حوزه توزیع نیروی برق در کشور اعلام کرد و خاطرنشان ساخت: طرح‌های مرتبط با گذر از اوج بار سال ١٤٠٣، هوشمندسازی و کنترل پذیری بار و طرح‌های تبدیل شبکه‌های سیمی مسی به کابل خود نگهدار نیز در زمره برنامه‌های اولویت دار سال جاری است.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»