ورود لباس فرنگی
تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۰۷۳۴۴۳
فراموش نکنیم در اروپای سده نوزدهم، یعنی در انگلستان ویکتوریایی وفرانسه پس از انقلاب، لباس مردان مدتی تابع سادگی و بیرنگی الگوهای مسلط بورژوازی بود و رنگهای تند و روشن، نقش و تزیین و هرگونه جلوه غیرکاربردی عملا از لباس مردان حذف شده بود؛ در نتیجه جبههای ابریشمین رنگارنگ و شالهای گلدار سیاحان ایرانی در فرنگ، به چشم تماشاگر اروپایی بیشتر تجسم فانتزیهای هزارویک شب بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اولین جلوههای تغییر لباس در ایران مشخصا مردانه بود و لباس زنان تا مدتها بعد با وسواس فراوان دست نخورده باقی ماند. در جامعه قاجار که شمایل زن به کل نادیدنی بود، یا فرض این بود که باید باشد، مردان بهطور اجتنابناپذیری تنها سوژههای پیدا و دیدنی جامعه بودند. به همین دلیل، ظهور کتوشلوار اروپایی، یعنی همان لباسی که فلوگل آن را نشانه «کنارهگیری گسترده مردان از جریان مد» در اروپا مینامید، در ایران برعکس تا حدی ورود مردان به دنیای خوش پوشی و ظاهرآرایی بود و کنارهگیری از سنت. یکی از اولین مراحل تغییر لباس مردان، در نظام جدید ارتش عباسمیرزا و تحتتاثیر لباس ارتشهای اروپایی (ابتدا روسیه و سپس فرانسه و انگلستان) روی داد که با وجود مخالفت علما، به تدریج حتی بر لباس غیرنظامی مردان نیز تاثیرات عمیق و پایداری بر جای نهاد. عباسمیرزا نخستین بار جامههای گشاد و روان ایرانی را با پوتین و کتنظامی اروپایی جایگزین کرد که بدن را تنگ در بر میگرفت و خطوط اندام را آشکار مینمود. یکی از مهمترین توجیهات این اصلاحات وجه کاربردی این پوشاک مدرن بود؛ لباس سنتی مانع تحرک لازم سربازان در میدان نبرد بود و با خطراتی چون آتشبار توپخانه دشمن تناسب نداشت، بنابراین به لحاظ کاربردی غیرقابل دفاع بود.
اما دیگر انگیزههای نیرومند این اصلاحات، عمدتا ناشی از آگاهی روزافزون نسبت به فرهنگ مترقی اروپایی و نیز پیدایش نوعی حس ضمنی مادونی در ایرانیان بود که در پی شکستهای جنگ ایران و روس و معاهدههای متعاقب آن شدت گرفت و تا مدتها پایدار ماند؛ عواملی که در نگرش نسبت به اصلاحات لباس مردانه نیز بسیار موثر بودند. عباس امانت در قبله عالم مینویسد: «مظهر قدرت اروپایی در نظر شاه قاجار و شاهزادگان ارشد، از عباسمیرزا به پایین، نه تنها ساز و برگ نظامی و آرایش سپاهی بلکه پوشاک و صورت ظاهر آنها نیز بود... اقتباس تدریجی البسه اروپایی نشانگر علاقه قاجاریه به عرضه نمونه تازهای از سلطنت بود، سلطنتی منضبطتر و مقتدرتر که مشروعیت آسیب دیده حکومت پادشاهی را ترمیم کند و برای پوشاندن شکاف فزاینده مادی میان ایران و جهان خارج تدبیری بیندیشد.» گسترش لباس اروپایی در سراسر جهان، در سده نوزدهم و اوایل سده بیستم، تا حد زیادی ناشی از قدرت اقتصادی و سیاسی اروپا بود و در نتیجه پرستیژ ناشی از آن؛ تقلید از لباس اروپایی در ایران نیز آشکارا متاثر از شیفتگی به مظاهر فرهنگی فرانسوی و انگلیسی و ناشی از تحسین و احترام به معرفت و موقعیت این ملل اروپایی آغاز شد. نخبگان دولت ایران در دوران عباسمیرزا و پس از او میخواستند نشاندهند مردان ایرانی در لیاقت و شایستگی همتراز دیگر مردان جهان هستند، خصوصا آنها که میدانستند به آنان به دیده تحقیر مینگرند. لباس نشانه معناداری بود برای میل و ادعای برابری.
عباسمیرزا نه صرفا به اروپایی بودن لباس اروپایی، بلکه به صفاتی چون سادگی و قناعت و وقار مردانه، یعنی همان دلالتهایی که از اوایل سده نوزدهم در خود اروپا بر این شکل لباس متصور بود نیز اقتدا میکرد. ژاک موریه و گاسپار دروویل که هر دو در زمان اصلاحات ارتش در ایران بهسر میبردند، در خاطراتشان بر این صفات ولیعهد تاکید داشتند:
«.... هر وقت که یکی از درباریان یا افسران (عباسمیرزا) لباسهای قشنگ و فاخر و ابریشمی میپوشند، با صراحت کامل به آنها میگوید: چرا در عوض این زر و زیورها یک اسب تیزرو یا یک شمشیر برنده و یک تفنگ خوب نمیخرید؟ خودآرایی و زر و زیور خاصه زنان است نه کسانی که نام مردی و سربازی بر خود میپسندند..... لباس شاهزاده قاجار با لباس سربازانش اختلافی ندارد و روی قبای کرباس یک شال پهن میبندد و یک خنجر بینگین ساده به کمر میزند، ولی با وجود این سادگی ممکن نیست با وجود شکوه و رفتار کریمانه و ابهت و وقار جالبتوجهی که در او هویداست کسی او را نشناسد و تشخیص ندهد.»
این نوع مردانگی نوین که تجسمی از مرد سرباز، با ظاهر ساده و بیتکلف بود را نخستینبار عباسمیرزا در سپهر اشرافیت ایرانی ترویج کرد. در آن دوران، بارزترین تضاد مناقشهبرانگیز لباس مردان ایرانی و اروپایی، قد لباس بود که در ایران حساسیت عموم را برمیانگیخت. کوتاه شدن لباس مردان در ایران چندان به آسانی و سرعت اتفاق نیفتاد. کرزن که در اواخر دهه ۱۸۸۰م در ایران سفر میکرد و تقریبا تمامی شهرهای مهم ایران را دیده بود، اشاره میکند که حتی تا آن زمان هم، همیشه در سفر باید یک کُت فراک بلند مشکی با خود همراه میداشت، تا به هنگام ملاقات با شخصیتهای مهم از آن استفاده کند، چراکه «ایرانیها لباس کوتاه را دور از متانت و وقار میشمارند و مثل این است که میزان قدر و احترام شخص بسته به این است که سر تا پا، نیک پوشیده باشد.»
منبع: منظر محمدی، سعید سیداحمدیزاویه، «سیمای مرد مدرن؛ تحلیلی بر تحولات لباس مردان در ایران عصر قاجار»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، ۱۳۹۷.منبع: اکوفارس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۰۷۳۴۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آمار مرگ در ایران | افزایش تعداد فوتیها | آمار مرگ مردان ۱۱.۲ درصد بیشتر از زنان
به گزارش همشهری آنلاین، در سال ۱۴۰۲ مردان ۵۵/۶ درصد و زنان ۴۴/۴ درصد از ثبت فوتها را به خود اختصاص دادهاند.
این میزان در مدت مشابه سال قبل برابر ۵۶/۶ درصد برای مردان و ۴۳/۴ درصد برای زنان بوده است.
همچنین آمارهای ثبتشده در سازمان ثبت احوال کشور نشان میدهد در مقابل هر ۱۳۰ مرد فوتشده، ۱۰۰ زن فوت شدهاند. به عبارتی، تعداد مردان فوتشده ۱۱.۲ درصد بیشتر از زنان است.
بر اساس این گزارش، سال گذشته ۴۴۲ هزار و ۲۱۳ رویداد فوت به ثبت رسیده است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن با ۴۱۸ هزار و ۷۴۱ رویداد فوت ثبتشده ۵/۶ درصد افزایش داشته است.
کد خبر 847441 منبع: مهر برچسبها مردان ثبت احوال خبر مهم زنان